Het is weer voorjaar en dus tijd voor een vaccinatieronde. Ik heb al eerder over vaccinaties geschreven (zie het ebook: “Natuurgeneeskunde voor konijnen” het hoofdstuk “Laat jij je konijn vaccineren?”) maar ik heb het afgelopen jaar een paar ervaringen opgedaan die ik graag wilde delen.
Complicaties
In 2024 heb ik 6 gevallen gehad van konijntjes die 2 tot 8 weken na de vaccinatie (opnieuw) een aanval van Ecuniculi kregen en 3 konijntjes die een ernstige vorm van Snot ontwikkelden.
Deze aantallen zijn uiteraard veel te klein om er conclusies uit te trekken over het al dan niet veilig zijn van vaccinaties, maar het was voor mij wel aanleiding genoeg om door te vragen bij de eigenaren.
Van de konijntjes met EC betrof het in twee gevallen een terugval, bij de overige vier konijntjes was het de eerste keer dat EC optrad.
De drie konijntjes met Snot hadden alle drie nog niet eerder klachten gehad.
Alle konijnen hadden één gemeenschappelijk kenmerk: zij werden gevaccineerd omdat de mensen waar ze bij hoorden op vakantie gingen en de konijnen ofwel naar een vakantieopvang gingen (recente vaccinatie verplicht) ofwel bij kennissen werden ondergebracht waar al veel konijnen rondliepen en men ‘voor de zekerheid’ wilde laten vaccineren.
Uit wetenschappelijk oogpunt is het niet mogelijk om hier conclusies uit te trekken, maar ik ga hieronder voorzichtig een paar gedachten lanceren.
Wel vaccineren, maar met beleid
Vooraf wil ik hierbij stellen, dat ik absoluut geen pleidooi wil houden om konijnen maar niet te laten vaccineren. Ik denk, dat de ziektes waartegen gevaccineerd wordt zo ernstig zijn en zo besmettelijk, dat we blij mogen zijn met een goed vaccinatiebeleid. Zeker in die gevallen waar veel konijnen met elkaar samen leven of minstens met elkaar in contact staan is het risico op besmetting gewoon te groot.
Maar ik pleit er wel voor, dat we met elkaar gaan onderkennen dat een vaccinatie óók een aanslag betekent op de weerstand van een konijn en dat we door het nemen van een aantal, soms simpele soms wat meer complexe maatregelen, de risico’s op complicaties sterk kunnen verminderen.
Wie vaccineert?
Het is belangrijk om een vaccinatie te laten zetten door een konijnkundige, ervaren dierenarts en niet te denken “het is maar een spuitje, ik ga naar de dierenarts die het gunstigste tarief hanteert”.
Een konijnkundige dierenarts zal de algemene gezondheid van het konijn checken (en die ook goed kunnen interpreteren) en dan pas vaccineren. Als het de dierenarts te risicovol lijkt om te vaccineren (bijvoorbeeld door leeftijd en/of een wankele gezondheid) kan er ook overlegd worden over een alternatieve bescherming.
Wanneer wordt er gevaccineerd?
In het algemeen is het goed om een vaccinatie te geven als het konijn in een stabiele situatie is. Dus: niet vlak voor of na een verhuizing, vlak nadat een maatje is overleden, samenvallend met een medische ingreep of vlak voordat een konijn naar een vakantieopvang gaat.
Oftewel: probeer stress op stress op stress te vermijden!
Natuurlijk stuit dit soms op praktische bezwaren. Als een konijn in een opvang terecht komt is het vaak noodzakelijk om zo spoedig mogelijk te vaccineren en niet te wachten totdat het konijn een beetje bekomen is van de stress van het afscheid van zijn oude baasje. Maar dan wordt het dus extra belangrijk om aandacht te besteden aan de conditie en stressbestendigheid van het konijn.
En eigenlijk kunnen álle konijnen wel een steuntje in de rug gebruiken rondom een vaccinatieronde.
Hoe kun je het konijn zo goed mogelijk laten omgaan met mentale en fysieke stressfactoren?
Dat gaan we hieronder verder bekijken.
Mentale stressfactoren opvangen
Met kruiden
Een van de makkelijkste middelen daarbij is om gebruik te maken van harmoniserende kruiden en bloesems. Dat is dus iets anders, dan kalmerende kruiden. Harmoniserende kruiden helpen, om de emoties met elkaar in evenwicht te brengen en te houden, zodat een konijn een redelijke portie stress op een makkelijker manier kan verwerken. Bij konijnen kom je dan al gauw uit op kruiden, die helemaal passen in het konijnenstraatje en die makkelijk te verkrijgen zijn, zoals Weegbree en Kamille. Deze kruiden kunnen “als kruid” gegeven worden (vers of gedroogd), maar zijn extra werkzaam als ze als thee aangeboden worden.
Geef de konijnen de keus tussen gewoon drinkwater en kruidenthee. Als er tijd genoeg is kan deze thee een aantal dagen gegeven worden voordat de vaccinatie gezet wordt tot een aantal dagen er na.
Met Bachbloesems
Maak gebruik van Bachbloesems. In deze situatie is Bachs Rescue Remedy het meest voor de hand liggend. Begin daarmee een dag voor de vaccinatie tot een dag of drie er na.
Bereiding: vanuit het voorraadflesje 4 druppels op een flesje water van +/- 20 cc doen. Drie keer per dag 4 druppels over het eten of op iets lekkers druppelen.
Fysieke stressfactoren opvangen
Een vaccinatie doet ook wat met het lijf. Vergelijk het met een vaccinatie bij mensen, bijvoorbeeld ‘de griepprik’. Sommige mensen geven aan daar helemaal geen last van te hebben, anderen melden dat ze de dagen er na een beetje last hebben gehad van een stijve of pijnlijke arm, of zich gewoon een beetje grieperig voelden. Konijnen kunnen dat niet zo duidelijk aangeven, maar het lijkt niet onlogisch om te veronderstellen dat er ook bij konijnen individuele verschillen zijn en dat sommige konijnen zich niet oké voelen, de eerste dag(en) na een vaccinatie. Soms krijgen konijnen een bult op de plek van de vaccinatie, die meestal langzamerhand verdwijnt.
Homeopathische middelen
Daarom is het goed om een vaccinatie te begeleiden met een paar homeopathische middelen: Arnica en Ledum.
- Arnica Montana D6 is een veelzijdig in te zetten middel, maar in dit geval wordt het gebruikt om het lichaam weer in evenwicht te brengen en pijn aan de prikplek te voorkómen of te verminderen.
- Ledum Palustre D6 is een middel dat vaak gebruikt wordt bij insectenbeten, prikincidenten en dergelijke, vooral wanneer er kans is op (allergische) reacties.
Celzouten
Behalve deze homeopathische middelen kan er gebruik gemaakt worden van 2 Schlüssers celzouten, die een invloed hebben op het stressniveau en het herstellen van de energie.
- Celzout nr. 5, Kalium Phosphoricum egaliseert het energieniveau. Dus als er rondom de vaccinatie wat te veel stress is ontstaan en na de vaccinatie een gevoel van slapte of lamlendigheid helpt celzout nr. 5 om hier weer evenwicht in te brengen
- Celzout nr. 7, Magnesium Phosphoricum doet het hele lijf goed, helpt de spieren om zich te ontspannen, zorgt voor de darmen en vermindert stressreacties.
Meer gespecialiseerde ondersteuning
Bovenstaande middelen zullen zeker bij veel konijnen werken om zich onder alle omstandigheden wat lekkerder te voelen in de vaccinatieperiode en om een nare terugval te helpen voorkomen.
Als dit onvoldoende mocht blijken te zijn en een konijn kort na het vaccineren toch klachten ontwikkelt, neem dan vooral contact op met dezelfde dierenarts die de vaccinaties heeft uitgevoerd.
Voor nader advies of ondersteuning is er ook altijd plek bij Pennywise Animal Consulting, waar in plaats van het bovenstaande algemene advies een meer op het individuele konijn afgestemd advies kan worden gegeven.